7 tỉnh, thành ở miền Tây liên kết phòng chống dịch và phát triển kinh tế

Trên cơ sở đề xuất của UBND tỉnh Sóc Trăng, sáng 19-10, UBND TP Cần Thơ chủ trì hội nghị trực tuyến về liên kết, phối hợp giữa các địa phương trong công tác phòng chống dịch Covid-19 và phát triển kinh tế – xã hội phù hợp với tình hình thực tế.

Hội nghị có sự tham dự của UBND các tỉnh: Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Hậu Giang, An Giang, Kiên Giang.

Ông Lê Thanh Tâm, Giám đốc Sở Kế hoạch – Đầu tư TP Cần Thơ: Trên cơ sở các nội dung theo Nghị quyết 128 của Chính phủ, Cần Thơ đề xuất Chương trình liên kết, phối hợp 7 tỉnh, thành Nam Sông Hậu trong 6 lĩnh vực.

Thứ nhất, lĩnh vực y tế: Sẵn sàng chia sẻ, hỗ trợ, giảm tình trạng quá tải cho các cơ sở y tế đang điều trị người bệnh Covid-19 tại các địa phương trong khu vực có số lượng người bệnh và nhu cầu điều trị tăng cao. Đồng thời, chia sẻ về vắc-xin với các tỉnh, thành đang có nhu cầu.

Thứ hai, lĩnh vực nông nghiệp: Tăng cường hoạt động xúc tiến, kết nối giữa nhà sản xuất, cung ứng với các nhà phân phối. Phối hợp triển khai kế hoạch đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử; tạo điều kiện thuận lợi cho tham gia các hoạt động thu hoạch, thu mua nông sản.

Thứ ba, lĩnh vực thương mại – dịch vụ – du lịch: Tổ chức kênh hợp tác, liên lạc thường xuyên giữa các tỉnh để thông tin về các mặt hàng có thế mạnh của địa phương để hình thành các chuỗi cung ứng – tiêu thụ hàng hoá, nông sản. Trao đổi, hợp tác trong triển khai thực hiện Quy hoạch ĐBSCL, nhất là về phát triển hạ tầng, thương mại, logistics; trao đổi kinh nghiệm quản lý nhà nước về du lịch, nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch.

Thứ tư, lĩnh vực thông tin và truyền thông: Nghiên cứu triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu (xét nghiệm, truy vết F0…) hệ thống thông tin, bản đồ dùng chung, các ứng dụng phục vụ cho công tác phòng chống dịch cũng như phục vụ cho việc giải quyết về việc làm, an sinh xã hội, lưu thông hàng hoá.

Thứ năm, về giao thông vận tải: Thống nhất việc tổ chức, kiểm soát tại các chốt kiểm dịch giữa các địa phương để kiểm soát toàn bộ các đối tượng, phương tiện ra vào giữa các tỉnh, thành. Đồng thời, phối hợp khôi phục lại các đường bay trong nước và quốc tế.

Thứ 6, lĩnh vực lao động việc làm: Tổ chức triển khai thường xuyên các phiên giao dịch việc làm trực tuyến trong khu vực.

Ông Phạm Văn Thiều, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu:

Về lĩnh vực lao động – việc làm: Tỉnh đề xuất sau khi chương trình được ký kết, cần tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa Sở Lao động – Thương binh và Xã hội các tỉnh, TP trong công tác quản lý nhà nước về lao động – việc làm, tiền lương, an toàn, vệ sinh lao động, bảo hiểm xã hội, giáo dục nghề nghiệp; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, chia sẻ dữ liệu; thường xuyên trao đổi, học tập, rút kinh nghiệm lẫn nhau về lĩnh vực này với các tỉnh, TP khu vực Nam Sông Hậu.

Tập trung liên kết, chia sẻ trong công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động trong khu vực và gắn với quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của vùng và của từng địa phương.

Về lĩnh vực du lịch: Cần xây dựng kế hoạch của cụm liên kết về phục hồi du lịch do tác động của dịch Covid-19, xây dựng các chương trình kích cầu du lịch giữa các tỉnh, TP và các doanh nghiệp du lịch. Tăng cường phối hợp trong công tác quảng bá, xúc tiến du lịch trong và ngoài nước, nhất là các thị trường trọng điểm như Hà Nội, Đà Nẵng, TP HCM.

Tăng cường liên kết phát triển du lịch với TP HCM theo thỏa thuận đã được ký kết tại Bạc Liêu vào năm 2019, đặc biệt là phối hợp với các tỉnh tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư lĩnh vực du lịch.

Ông Đồng Văn Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang:

Hậu Giang đang thực hiện nguy cơ ở cấp độ 2. Tỉnh đồng thuận với quan điểm và các nội dung liên kết. Tuy nhiên, tôi đề xuất nghiên cứu thêm các nội dung:

Một là, việc thành lập tổ điều phối hợp tác liên kết vùng trong phòng, chống dịch Covid-19 và phục hội kinh tế, thành viên tổ là đại diện thường trực UBND các tỉnh, TP.

Hai là, phối hợp chặt chẽ trong lập quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đảm bảo kết nối đồng bộ, cân đối hài hòa trong tổng thể của vùng, từ đó tạo ra động lực phát triển cân bằng giữa các tỉnh và cả vùng.

Ba là, tập trung xây dựng các cụm liên kết ngành có tiềm năng như lúa gạo, thủy sản, rau quả tươi, logistics… ở cấp vùng có xét đến yếu tố đặc trưng của từng địa phương.

Bốn là, phối hợp kết nối liên hoàn hệ thống hạ tầng giao thông thủy bộ.

Năm là, phối hợp thúc đẩy thương mại điện tử, hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số.

Ông Lâm Minh Thành, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang:

Để có sự thống nhất cao trong chỉ đạo thực hiện liên kết, phối hợp, tỉnh đề xuất một số nội dung cần tập trung:

Đối với lĩnh vực y tế, đề xuất nội dung chia sẻ thông tin về tình hình và cấp độ dịch giữa cấp tỉnh, cấp huyện và có thể xã giáp ranh trong khu vực. Hợp tác, chia sẻ về kinh nghiệm trong triển khai các giải pháp phòng chống dịch bệnh Covid-19; khả năng huy động, hỗ trợ nhân, vật lực, kể cả vắc-xin giữa các địa phương,…

Đối với lĩnh vực giao thông vận tải, đề nghị trên cơ sở chia sẻ thông tin về cấp độ dịch, các tỉnh, TP chỉ đạo các ngành, địa phương (nhất là giao thông vận tải) phối hợp hướng dẫn doanh nghiệp, HTX vận tải hoạt động theo quy định hướng dẫn tạm thời của Bộ Giao thông Vận tải đảm bảo thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19, đảm bảo lưu thông được thông suốt.

Trong đó, hoạt động vận tải phụ thuộc vào từng cấp độ dịch của địa phương đi và đến để quy định về tầng suất, cường độ giãn cách trên phương tiện hoặc dừng hoạt động. Đối với các tỉnh còn duy trì chốt kiểm soát, đề nghị chỉ kiểm soát về phòng chống dịch. Khi người dân đảm bảo yêu cầu về phòng chống dịch thì được di chuyển ra vào địa bàn địa phương bạn.

Đối với việc liên kết tiêu thụ, thúc đẩy thương mại dịch vụ, cần thống nhất các điều kiện chung, tạo thuận lợi cho nhân dân trong khu vực qua lại mua bán, trao đổi giao thương hàng hóa, nhất là các mặt hàng nông, thủy sản; xúc tiến thành lập trung tâm đầu mối phân phối, trung tâm logictics cấp vùng, và từ trung tâm này kết nối với các chợ đầu mối, kênh tiêu thụ tại TP HCM và các tỉnh, TP lớn trong cả nước về tiêu thụ.

Đối với lĩnh vực lao động, giải quyết việc làm, hiện nay các tỉnh, TP trong vùng có lượng người dân trở về từ TP HCM và các tỉnh khu vực Đông Nam Bộ rất lớn, đây là nguồn lao động dồi dào, cơ bản đã qua đào tạo và có kinh nghiệm. Do đó, cần sự hợp tác, chia sẻ giữa các địa phương trong thu hút lao động, tạo việc làm cho nhân dân trong khu vực. Trước mắt là giữa các địa phương giáp ranh (để thuận tiện cho người dân đi lại và kiểm soát dịch), sau đó là liên kết vùng trong lao động.

Ông Trần Văn Lâu, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng:

Từ trước nay, về kinh tế thì mạnh tỉnh nào tỉnh đó tự “bơi” nên sự phát triển của khu vực không vững chắc, kể cả tiêu thụ hàng hóa nông sản, không có tiếng nói chung, không có người chủ trì đứng ra liên kết để đề xuất với các bộ, ngành trung ương. Nếu để tình hình này trong thời gian nữa thì đối với phát triển kinh tế trong vùng ngày càng sẽ đi xuống và thua sút các khu vực khác trong cả nước.

Khu vực của tiểu vùng Nam Sông Hậu cần có 1 tỉnh hoặc 1 TP đại diện cho cả khu vực. Nhìn chung, tôi đánh giá TP Cần Thơ là “chim đầu đàn” cho cả khu vực Nam Sông Hậu.

Thời gian qua, phòng chống dịch thì từng tỉnh có giải pháp riêng, kể cả những quy định của các tỉnh với nhau còn chưa đồng bộ. Như vậy phải làm sao cho 7 tỉnh, TP thành một khối thống nhất mới có sự đồng thuận và chủ trương trong 7 tỉnh, TP là ngôi nhà chung.

Sau 3 tháng hoặc 6 tháng, 7 địa phương cần có hội nghị đánh giá rút kinh nghiệm và cần mở rộng thêm các lĩnh vực liên kết: phòng chống thiên tai, quốc phòng an ninh…. Từ liên kết tiểu vùng tiến tới liên kết cả khu vực ĐBSCL và cả nước. Chúng ta hỗ trợ lẫn nhau mà Cần Thơ có vai trò chủ trì, có thể tỉnh này thiếu, tỉnh kia thừa, thì Cần Thơ kết nối để điều phối.. Có thể các tỉnh nên cử Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm đầu mối, Giám đốc Sở Kế hoạch – Đầu tư làm cơ quan thường thực.

Ông Phan Hoàng Vũ, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Cà Mau:

Cà Mau đề nghị bổ sung thêm lĩnh vực liên kết, gồm: Giáo dục, văn hoá, thể thao. Đối với lĩnh vực y tế, cần bổ sung thêm về liên kết các bệnh viện trong chẩn đoán điều trị Covid-19. Thành lập tổ công tác đặc biệt của 7 địa phương để hỗ trợ tiêu thụ, cung ứng sản phẩm của các địa phương.

Các tỉnh rà soát mạng lưới vận tải hành khách và hàng hóa liên kết giữa các tỉnh thành trong vùng và đến TP HCM. Nâng cao hiệu quả của Cảng Hàng không quốc tế Cần Thơ theo hướng mở các tuyến mới.

Ông Nguyễn Phương Lam, Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – Chi nhánh Cần Thơ (VCCI Cần Thơ):

Thống kê cho thấy qua 3 tháng chống chọi với dịch bệnh, kim ngạch xuất khẩu của cả vùng ĐBSCL trong quý 3 chỉ đạt 6,64 tỉ USD, giảm 27% so với cùng kỳ năm 2020. Riêng tháng 8 và 9 là 2 tháng có kim ngạch xuất khẩu toàn vùng chỉ đạt trên 1 tỉ USD, thấp nhất từ đầu năm đến nay do nhiều doanh nghiệp phải tạm đóng cửa.

Trong 9 tháng đầu năm, vùng ĐBSCL có 6.109 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, chỉ bằng 34% cùng kỳ năm ngoái, chỉ đứng trên vùng Tây Nguyên và Trung du miền núi phía Bắc.

ĐBSCL, số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong 3 tháng qua chỉ dừng lại ở 244 doanh nghiệp. Do phải đóng cửa nền kinh tế, số doanh nghiệp tạm dừng kinh doanh, ngừng hoạt động và đăng ký giải thể trong quý 3 lên đến 1.160 doanh nghiệp

Vùng ĐBSCL có 7.941 doanh nghiệp đã tạm ngừng kinh doanh và đăng ký giải thể, trong khi có 6.109 doanh nghiệp mới được thành lập, như vậy ĐBSCL mất hơn 1.800 doanh nghiệp tính từ đầu năm đến nay.

Tình trạng chung hiện nay của các địa phương là chính quyền rất lo sợ bùng phát dịch do thiếu vắc-xin, lao động trở về nguy cơ lây nhiễm cao dẫn đến sự lo lắng về khả năng bùng dịch, vì thế những quy định mở cửa đang buộc các địa phương phải cẩn trọng trong khi Nghị quyết 128 đề nghị các tỉnh phải linh hoạt “bỏ rào cản” chống dịch.

Với tâm lý đó, nhiều địa phương còn buộc nhiều quy định như doanh nghiệp sản xuất “3 tại chỗ” hay sản xuất khép kín, cũng phải xét nghiệm SARS-CoV-2 7 ngày/1 lần, thậm chí 3 ngày/1 lần, vừa gây lãng phí, khó khăn cho doanh nghiệp và còn ảnh hưởng tâm lý, sức khỏe người lao động.

Qua ghi nhận tình hình nêu trên, VCCI tại Cần Thơ đề nghị lãnh đạo các tỉnh, TP các nội dung sau:

Thứ nhất, cần tiếp tục có chung kiến nghị Chính phủ, Bộ Y tế hỗ trợ phân bổ vắc-xin nhanh chóng về các tỉnh, thành khu vực ĐBSCL để các doanh nghiệp có thể hoạt động trở lại theo yêu cầu vừa chống dịch, vừa tái sản xuất an toàn. Là vùng sản xuất nông nghiệp, địa lý đặc thù, các doanh nghiệp phải lưu thông qua lại giữa các địa phương nên sẽ không thể mở cửa và khôi phục sản xuất nếu như phân bổ không hợp lý như hiện nay.

Thứ hai, cần có sự thống nhất chung giữa các tỉnh về quy định chung đi lại giữa các địa phương. Hiện chưa có sự thống nhất giữa các tỉnh thành trong vùng, mỗi địa phương quy định khác nhau, thậm chí những quy định không phù hợp thực tế… Các doanh nghiệp hiện giờ không thể sản xuất do thiếu lao động, thiếu nguyên liệu… dù được cho là mở cửa.

Thứ ba, trao quyền tự quyết nhiều hơn cho doanh nghiệp trong việc tử quản lý công nhân và bảo đảm an toàn sản xuất. Các doanh nghiệp tự xét nghiệm nếu thấy cần thiết vì chính doanh nghiệp biết an toàn cho chính mình hơn ai hết.

Thứ tư, kéo giãn thời gian nộp bảo hiểm để tạo điều kiện cho doanh nghiệp khôi phục sản xuất.

Thứ năm, cần chính sách hỗ trợ từ trung ương về đào tạo cho người lao động quay trở về địa phương. Số lao động trở về hiện là lực lượng lao động giản đơn, không tay nghề, sẽ là gánh nặng nếu như không có việc làm, nên cần được trợ cấp kinh phí học nghề trong thời gian tới.

Ông Phạm Văn Hiểu – Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Cần Thơ:

Liên kết vùng giúp sự kết nối giữa các địa phương thông suốt hơn, tạo sự chia sẻ, lan tỏa kinh nghiệm tốt trong quản lý nhà nước. Từ đó, giúp giải quyết vấn đề một cách thống nhất, đồng bộ và hài hòa hơn. Liên kết vùng còn lôi kéo chủ thể khác trong nền kinh tế tham gia hợp tác, đặc biệt là doanh nghiệp.

Ông Trần Việt Trường, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ:

Vùng ĐBSCL nói chung và tiểu vùng Nam Sông Hậu nói riêng có thế mạnh về nông nghiệp, thủy sản nhưng đang đứng trước thách thức lớn của dịch Covid-19. Để bảo đảm tiếp tục phát triển nhanh và bền vững thì cần tăng cường liên kết giữa các chủ thể trong phòng chống dịch, sản xuất, lưu thông, tiêu thụ.

Những nội dung thảo luận trong hội nghị lần này được lãnh đạo các tỉnh trao đổi và thống nhất. Trước mắt, về lĩnh vực y tế, các tỉnh cần có cơ chế chia sẻ nền tảng bản đồ phòng chống Covid-19 và thống nhất phương án quản lý di chuyển giữa các địa phương, đặc biệt là địa phương áp dụng mức độ nguy cơ ở cấp 1 và cấp 2.

Đối với vận tải hành khách đường bộ: Địa phương cấp 1, cấp 2 cho hoạt động vận tải hành khách bình thương. Địa phương cấp 3, cấp 4 giao Sở Giao thông Vận tải tỉnh, thành tham mưu UBND cấp tỉnh quyết định đảm bảo phòng chống dịch. Vận tải hàng hoá, vận chuyển công nhân, chuyên gia, vận chuyển nội bộ bằng xe ô tô cho phép hoạt động 100% kể cả nội tỉnh và liên tỉnh.

Lĩnh vực nông nghiệp: Các tỉnh chủ động rà soát, xây dựng kế hoạch chủ động sản xuất, tiêu thụ, xuất khẩu nông sản. Thường xuyên cập nhật giá cả thị trường các mặt hàng nông sản và phối hợp chặt chẽ với Tổ công tác 970 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Lĩnh vực thương mại, dịch vụ, du lịch: Tổ chức hoạt động kết nối hàng hoá, tiêu thụ sản phẩm của tỉnh, tăng cường hoạt động thương mại điện tử. Về du lịch, triển khai chương trình kích cầu du lịch, thí điểm mở cửa các khách sạn, trong đó tạo điều kiện cho du khách tiêm 1 hoặc 2 mũi vắc-xin được thuê phòng.

Lĩnh vực thông tin và truyền thông: Liên kết giữa các địa phương, rà soát nắm admin các trang fanpage có số lượng thành viên lớn để kịp thời phát hiện các thông tin không chính xác về phòng chống dịch, tránh gây hoang mang dư luận. Sở Thông tin và Truyền thông TP Cần Thơ cũng đề xuất sẽ là đơn vị lập bản đồ Covid-19 dùng chung cho 7 địa phương.

Lĩnh vực lao động – việc làm: Các tỉnh thông tin cho nhau về nhu cầu việc làm thông qua các sàn giao dịch việc làm, cập nhật hàng ngày để địa phương khác tìm hiểu và giới thiệu lao động.

Để việc hợp tác này đi vào thực chất, thành lập tổ giúp việc gồm Văn phòng UBND các tỉnh và sở có liên quan đến các lĩnh vực hợp tác để tham mưu cho thường trực UBND tỉnh. Thành lập đường dây nóng để chia sẻ thông tin kịp thời. Định kỳ hàng quý sẽ họp sơ kết đánh giá, luân phiên chủ trì sơ kết hoạt động. Đợt tới đề xuất UBND tỉnh Sóc Trăng đăng cai chủ trì.

Về lâu dài, trên cơ sở vừa làm vừa rút kinh nghiệm để có sự điều chỉnh kịp thời. Đồng thời, liên kết với các địa phương còn lại của ĐBSCL, TP HCM và Đông Nam Bộ.

Sau hội nghị này, TP Cần Thơ sẽ hoàn chỉnh dự thảo Chương trình liên kết 7 tỉnh, thành Nam Sông hậu để tiến hành ký kết và thực hiện.