Ảnh hưởng của dịch COVID-19, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp (DN) tại các địa phương tập trung nhiều khu công nghiệp (KCN) trong đó có TP Cần Thơ gặp nhiều khó khăn, đứt gãy chuỗi cung ứng, thiếu hụt lực lượng lao động… Một trong những nguyên nhân chủ yếu là do DN không đảm bảo các điều kiện thực hiện “3 tại chỗ”. Trước thực trạng này, nhiều DN đề xuất được tiếp cận những chính sách hỗ trợ kịp thời từ thành phố để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội (NƠXH) cho công nhân.
Chung cư NƠXH Gia Phúc tại phường Trà Nóc quận Bình Thủy do Công ty CP Xuất nhập khẩu thủy sản Cần Thơ (Caseamex) đầu tư.
Nhu cầu cấp thiết
Ðề xuất được tiếp cận đất đai xây dựng nhà ở cho công nhân sau gần 3 tháng kích hoạt hoạt động theo phương án “3 tại chỗ” đối với 100% lực lượng lao động, ông Huỳnh Trung Quang, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thép Tây Ðô, chia sẻ: Nhờ thực hiện 3 tại chỗ công ty đảm bảo an toàn cho 350 lao động trong suốt 3 tháng qua. Thực tế trong khu vực sản xuất rất khó tổ chức nơi ở bài bản, song công ty vẫn đảm bảo tạo điều kiện tốt nhất có thể cho người lao động yên tâm làm việc, ăn uống nghỉ ngơi tại công ty. Tuy nhiên về lâu dài, công ty đề đạt ý kiến đến UBND TP Cần Thơ và sẽ làm văn bản đề nghị chính thức để được đầu tư khu NƠXH cho công nhân để người lao động có nơi ở ổn định nhất là những lao động trẻ, những lao động từ các tỉnh khác đến Cần Thơ làm việc. Theo ông Quang, liên quan đến vấn để xây dựng NƠXH cho công nhân, chủ trương của Ðảng, Nhà nước đã có từ sớm. Và nay trước diễn biến dịch bệnh COVID-19, vấn đề này cần được quan tâm đúng mức, DN cũng mong mỏi triển khai sớm. NƠXH cho công nhân có thể xây dựng với diện tích tầm khoảng 30-40m2, kèm theo các dịch vụ tiện ích khác để người lao động có thể yên tâm làm việc.
Trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay, vấn đề nhà ở công nhân càng trở nên bức thiết để đảm bảo sự an toàn cũng như chất lượng cuộc sống của người lao động. Là DN chế biến thủy sản có hơn 2.000 lao động chính thức và học việc, Công ty TNHH Thủy sản Biển Ðông đã phải tạm dừng hoạt động hơn 2 tháng. Ðể không đứt gãy chuỗi cung ứng xuất khẩu, công ty vừa tái khởi động sản xuất từ ngày 27-9 với trên 400 lao động làm việc theo phương thức “1 cung đường, 2 điểm đến”. Người lao động được tập trung lưu trú tại khách sạn Ðông Hà Fortuneland và được đưa đón đến nơi làm việc hằng ngày. Sau đó, công ty bổ sung thêm 438 lao động vào làm “3 tại chỗ”. Dù áp dụng kết hợp 2 phương án nhưng công ty chỉ hoạt động chưa đến 50% công suất. Ông Ngô Quang Trường, Giám đốc Công ty TNHH Thủy sản Biển Ðông, chia sẻ: Mong muốn của chúng tôi là được thành phố quy hoạch một khu đất khoảng 10ha, tạo điều kiện về cơ chế chính sách, hỗ trợ vay vốn của ngân hàng chính sách xã hội để xây dựng NƠXH cho công nhân và sau đó bán nhà ở với mức giá hợp lý để công nhân có thể tiếp cận được. Nếu thành phố sớm có cơ chế hỗ trợ, công ty sẽ đi vào xúc tiến đầu tư xây dựng ngay để công nhân có chỗ ở ổn định.
Ông Mai Như Toàn, Giám đốc Sở Xây dựng TP Cần Thơ, cho biết: Thời điểm trước, các công ty đầu tư hạ tầng KCN đã làm việc với các DN trong KCN để cùng nhau đầu tư xây dựng NƠXH cho công nhân. Nhưng lúc đó các DN trong KCN không mấy mặn mà. Khi dịch bệnh chưa xảy ra, chúng ta chưa thấy hết được tầm quan trọng của việc đầu tư nhà ở tập trung cho công nhân. Hiện nay, vấn đề nhà ở cho công nhân nóng trở lại. Vì vậy, Sở Xây dựng đã tham mưu UBND thành phố xác định lại các khu vực quy hoạch xây dựng nhà ở công nhân, NƠXH theo chỉ đạo của Bộ Xây dựng, của Chính phủ.
Huy động nguồn lực từ DN
Theo Sở Xây dựng, khi DN có nhu cầu, thành phố có thể giới thiệu một vị trí đất phù hợp quy hoạch để DN triển khai xây dựng NƠXH như một dự án riêng lẻ. Hoặc có thể xác định vị trí đất đầu tư xây dựng NƠXH cho công nhân trong quỹ đất 20% đất ở xã hội tại các dự án đầu tư xây dựng khu đô thị của thành phố. Ông Mai Như Toàn cho biết: Thành phố đã phê duyệt Chương trình phát triển nhà ở TP Cần Thơ đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030. Sở Xây dựng sẽ sớm trình UBND thành phố kế hoạch phát triển nhà ở 5 năm, trong đó có quy hoạch các khu vực xây dựng NƠXH, nhà ở cho công nhân. Từ ý kiến của DN, Sở Xây dựng sẽ phối hợp với các sở, ngành để song song với việc triển khai kế hoạch phát triển nhà ở sẽ tham mưu khai thác quỹ đất công để tạo nguồn lực đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân. Dự án NƠXH cho công nhân có thể được triển khai theo hình thức xã hội hóa, nhà nước sẽ giao đất, không thu tiền sử dụng đất, thực hiện đấu thầu hoặc đấu giá để DN vào đầu tư.
Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Trần Việt Trường chia sẻ: Khi dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, các khu vực có mật độ dân cư đông nhất là các khu nhà trọ rất dễ lây lan dịch bệnh, chưa kể về lâu dài ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người dân mà nhất là lực lượng công nhân sinh sống trong các khu nhà trọ. Thành phố đã giao Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường cần nhanh chóng hoàn thiện quy hoạch đô thị, quy hoạch sử dụng đất, quan tâm tham mưu, giải quyết kịp thời nhu cầu của DN về xây dựng nhà ở công nhân bởi đây là vấn đề rất cấp bách. Theo Chủ tịch UBND thành phố, bên cạnh việc đầu tư NƠXH cho công nhân cũng cần quan tâm đến việc đảm bảo các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội như y tế, giáo dục, văn hóa… Có thể định hướng nghiên cứu xây dựng, hình thành “làng văn hóa công nhân”, vừa tạo nơi ở vừa tạo điều kiện tinh thần để công nhân khôi phục sức khỏe, yên tâm làm việc, cống hiến.
Chương trình phát triển nhà ở TP Cần Thơ đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030 được phê duyệt tại Quyết định số 60/QĐ-UBND ngày 12-1-2021 của UBND thành phố, dự kiến nguồn vốn để đáp ứng nhu cầu NƠXH cho công nhân cho giai đoạn 2020-2025 khoảng 206 tỉ đồng (trong đó vốn từ ngân sách khoảng 41 tỉ đồng, vốn mời gọi đầu tư từ DN khoảng 165 tỉ đồng). Giai đoạn 2026-2030 khoảng 551 tỉ đồng (trong đó vốn từ ngân sách khoảng 110 tỉ đồng, vốn mời gọi đầu tư từ DN khoảng 441 tỉ đồng).
Bài, ảnh: MINH HUYỀN
Nguồn: baocantho.com.vn